Qarabağdakı kriminal rejim ləğv ediləndən və yeri “dezinfeksiya” olunandan sonra separatçı ünsürlər indi də Ermənistanda baş qaldırmağa və özlərini hansısa şəkildə təsdiqləməyə çalışırlar. Bu zaman unudurlar ki, onların əsas varlıq şərti uzun illər məhz İrəvanın ayırdığı maliyyəyə bağlı olub.
Bunu rəsmən və açıq bəyan etməyi xoşalmasalar da. Amma artıq indi bu dəstək də mənasız hala gəlib. Köhnə intriqalar isə yeni məzmun qazanmaqda, hətta separatçı elementlərlə Nikol Paşinyan hökuməti arasında didişmə-çəkişmələrə səbəb olmaqdadır. “Son onilliklər ərzində "artsax hökuməti"nin buraxdığı istiqrazlarla bağlı hakim “Vətəndaş müqaviləsi” partiyasında üsyan yetişməkdədir". “Yeni Müsavat” xəbər verir ki, bu barədə "Hraparak" qəzeti yazıb.
“Partiyadakı mənbə bizə bildirdi ki, uzun illər ərzində Ermənistan hökuməti "artsax hökuməti"ni təkcə pulla təmin etməyib, həm də xüsusilə Serj Sərkisyan erməni banklarını “artsax hökuməti”nin buraxdığı istiqrazları almağa məcbur edib və beləcə, “artsax”a nağd pul daxilolmaları təmin edilib. Artsaxın özünü buraxmasından sonra isə buraxılmış istiqrazları alan müxtəlif erməni bankları hazırkı hakimiyyətdən bu istiqrazlar üçün ödənilən pula görə təzminat tələb edir. Bu da kifayət qədər böyük məbləğ, təxminən 340 milyard dram və ya 800 milyon dollar deməkdir", - qəzet yazıb.
Nəşrin bildirdiyinə əsasən, keçən həftə hakim fraksiyanın bəzi deputatları baş nazirin müavini Mqer Qriqoryan və Mərkəzi Bankın sədri ilə qapalı görüş keçirib. “Onlar isə pulları qaytarmaqdan imtinanın mümkünsüzlüyünü bildiriblər ki, bu da hakimiyyət deputatlarını qəzəbləndirib. Onlar hesab edirlər ki, Serj Sərkisyan bu yolla bəzi banklar vasitəsilə pul qazanıb və indi hökumət bunun bədəlini ödəməyə borclu deyil”, - nəşr əlavə edib. Bəs bu qalmaqaldan Azərbaycan beynəlxalq müstəvidə Ermənistana qarşı yararlana bilərmi? Yəni bir daha İrəvanın ərazimizdə separatçı-xunta rejimini maliyyələşdirdiyi, işğalçı mahiyyəti təsdiqlənmiş olur. Onu da deyək ki, xunta rejiminin büdcəsində hələ də dondurulmuş 3,1 milyard dramlıq qalıq var. “Hraparak” bildirir ki, sentyabr üçün pullar köçürülüb, lakin sonradan dondurulub. Separatçılara verilən “əmək haqqı” fondunun aylıq məbləği 4-4,1 milyard dram təşkil edir.
Politoloq Elxan Şahinoğlunun sözlərinə görə, Qarabağ separatçıları pulsuz qalıblar: “Qarabağ separatçıları 35 il ərzində Ermənistanın büdcəsi və erməni lobbisinin ianələri hesabına kef çəkiblər, maaşlarını alıblar, göndərilən pulun bir qismini şəxsi məqsədlər üçün istifadə ediblər. İndi bunların heç biri yoxdur. Azərbaycan torpaqlarını azad etdikdən və ermənilər bölgəni tərk etdikdən sonra Ermənistan hökuməti və erməni lobbisi İrəvanda qərarlaşan separatçılara maaş verməkdən imtina edib. Buna görə də keçmişdə Qarabağda "dövlət idarələrində" çalışanlar separatçıların İrəvandakı “nümayəndəliyi” qarşısında etiraz ediblər. Onların qarşılarına çıxan separatçıların sonuncu “lideri” Samvel Şahramanyan keçmiş tərəfdarlarını sakitliyə çağırıb, onların problemləri ilə məşğul olacağını vəd edib. Boş sözlərdir. Samvel Şahramanyanın özü İrəvanda qeyri-müəyyən vəziyyətdədir, baş nazir Nikol Paşinyan onunla görüşmək istəmir. Bu vəziyyətdə Samvel Şahramanyan Qarabağ ermənilərinin hansı problemini həll edə bilər?"
Analitikin fikrincə, Paşinyanın mövqeyi belədir ki, havayı maaş dövrü arxada qalıb, bölgənin tamamı Azərbaycanın nəzarətinə keçib, bu səbəbdən Ermənistana köçən Qarabağ erməniləri, o cümlədən separatçıların “məmurları” və “deputatları” hamı kimi Ermənistanda özlərinə iş tapıb çalışmalıdırlar. Erməni lobbisi də Qarabağı tərk edən ermənilərə pul vermək istəyində deyil.
Siyasi təhlilçi Asif Nərimanlı hesab edir ki, erməni separatizmi artıq praktiki olaraq Azərbaycana təhlükə yaratmasa da, onların Ermənistanda “mövcud” olması və qondarma “hökumət” kimi qalması ilk növbədə Bakı-İrəvan xəttində sülh danışıqları üçün təhlükə yaradır. Onun sözlərinə görə, Qarabağ ermənilərinin etiraz aksiyasının sosial motivli olduğu aydındır, çünki separatçı rejimin özünü ləğv etməsi prosesi 1 yanvar 2024-cü il tarixinə qədər başa çatmalı idi və bu rejimdən “maaş” alanlar ən azı üç ay təmin olunacaqlarını düşünürdülər: “Lakin Ermənistan hökuməti daha maliyyə yardımı ayırmaqdan imtina edir və görünür, onlar bu aksiya ilə nəticə əldə etməyə çalışırlar. Paşinyanın qəbuluna düşə bilməyən Şahramanyan da bu yolla səsinin eşidilməsinə çalışır. Hərçənd, Şahramanyan da anlayır ki, özünü buraxmaq haqda qərardan imtina onların özü üçün də problem yaradacaq”.
Siyasi şərhçi Ramiyə Məmmədovanın sözlərinə görə, Ermənistanda olan ictimai-siyasi böhranın üzərinə bir də separatçıların problemləri əlavə olunub. Onun fikrincə, Paşinyan iqtidarı ilə bu qüvvələr pulları bölüşdürə bilmirlər: “Qondarma hökumətin adamları istəmirlər ki, vəsaitlər hakimiyyətdə olsun. Saxta hökumətin istiqrazlar üçün ödənilən pula görə təzminat tələb etdiyini görməkdəyik. Amma Paşinyan buna getməyəcək. Azərbaycan üçün burada dividentlər ondan ibarətdir ki, dünya ictimaiyyətinə Ermənistan hakimiyyətinin separatizmi dəstəklədiyini bir daha təqdim edək. Onsuz da hər il Qarabağ ermənilərinə yardım adı ilə İrəvan pul ayırırdı. Paşinyan 2023-cü ildə də vəsait ayırıb. Amma bu dəfə marionet rejim gorbagor oldu və indi ilin sonuna yaxın həmin qalan pullar üstündə qırğın gedir. Digər tərəfdən, Paşinyan Qarabağ ermənilərinə səsləndi ki, 100 milyon maliyyə ayrılıb, getməyin, problemləri həll edəcəyik. Hər halda, qanunsuz rejim son "akkord"larını vurur. Bu da pullarla bağlıdır. Artıq hər şeyi itiriblər, pulları xilas etmək haqda fikirləşirlər. Sadəcə, o vəsaitlər də separatizmin baş qaldırmasına xərclənə bilər. Hərçənd bunu edəcək taqətləri qalmayıb. Əgər Ermənistan hüquq-mühafizə orqanları araşdırma aparsalar, bu işdə böyük yeyintilər də aşkarlana bilər".
“Yeni Müsavat”