Tarixi İpək yolunun keçdiyi Azərbaycanın yerləşdiyi ərazi bütün dövrlərdə Avropa və Asiyanı, hətta ən uzaq dövlətləri belə birləşdirən, strateji ticari-iqtisadi dəhlizlərin qovuşduğu məkanlardan biri kimi tanınıb. Müasir şəraitdə ölkələr arasında əlaqələrin məzmunu yeni keyfiyyət dəyişikliklərinə məruz qalsa da, ticari və iqtisadi dəhlizlərin əhəmiyyəti yenə də prioritetliyini qoruyub saxlayıb. Xüsusən qloballaşan dünyamızın yeni geoiqtisadi çağırışları kontekstində Azərbaycanın bu sahədə rolu artaraq strateji əhəmiyyət kəsb edib. Azərbaycanın əlverişli coğrafi mövqeyi, həyata keçirilən irimiqyaslı layihələr ölkəmizin tranzit və yükdaşıma potensialından daha səmərəli istifadə etməklə bu sahədən daxil olan gəlirlərin həcminin artmasına geniş imkan yaradır.
Prezident İlham Əliyevin yanvarın 17-də Davosda Çinin CGTN (China Global Television Network) televiziya kanalına müsahibəsində ifadə etdiyi fikirlərdən aydın şəkildə görünür ki, Azərbaycan öz inkişafının indiki strateji mərhələsində də qlobal çağırışlara, yaranan yeni reallıqlara tam adekvatlıq təşkil edən və həm də perspektivə hədəflənən aydın gündəliyə malikdir. İqtisadi müstəqilliyini tam təmin edən Azərbaycan uğurlu siyasət sayəsində beynəlxalq birliyə sıx inteqrasiya edir. Prezident İlham Əliyevin diplomatik fəallığı böyük coğrafiyada Azərbaycanın maraqlarına uyğun tərəfdaşlıq əlaqələrinin formalaşmasını ehtiva edir, bütün istiqamətlərdə, o cümlədən də iqtisadi sahədə yeni hədəflər müəyyənləşdirir. Bu kontekstdə Azərbaycanla Çin arasında möhkəm siyasi platformaya əsaslanmaqla iqtisadi əlaqələrin genişlənməsi xüsusi diqqət çəkir. Bu ölkə dünyanın ən böyük iqtisadiyyatlarından birinə malikdir. Bu ölkə böyük idxal və ixrac həcmlərinə malikdir. Çinin ixrac coğrafiyası bütün dünyanı əhatə edir, desək, yanılmarıq və burada həm də inkişaf etmiş ölkələr yer alırlar. Geosiyasi gərginliklərin, qlobal pandemiyanın, sərt qapanmaların yaratdığı çətinliklərə baxmayaraq, ölkə perspektiv üçün də yüksək hədəflər müəyyənləşdirib.
Müsahibə zamanı Çinin dünyada ən çox uğur qazanmış ölkələrdən olduğunu diqqətə çatdıran Prezident İlham Əliyev bu ölkənin qazandığı uğurları və qlobal iqtisadiyyata verdiyi töhfələri yüksək dəyərləndirərək deyib: “Çin iqtisadiyyatı təkcə ölkənizlə məhdudlaşmır. Onun qlobal iqtisadiyyata təsiri var və bir çox analitik təsisatların proqnozları Çin iqtisadiyyatının inkişaf proqnozlarına əsaslanır. Azərbaycan kimi ölkə üçün Çində iqtisadi artım olduqca vacibdir. Siz onilliklər ərzində müəyyən edilmiş hədəflərə müntəzəm surətdə nail olmusunuz”.
İqtisadiyyatların həcmində böyük fərq olsa da, Azərbaycanla Çinin inkişaf fəlsəfəsində oxşarlıq var. Azərbaycan da qlobal risklərə yüksək davamlılıq nümayiş etdirən, inkişafını daxili resurslarına istinad etməklə quran ölkədir. Azərbaycan da qlobal risklərə yüksək davamlılıq nümayiş etdirən, inkişafını daxili resurslarına istinad etməklə quran ölkədir. Qlobal çətinliklərə baxmayaraq, ötən il Azərbaycan da iqtisadiyyatını genişləndirməyə və ÜDM-in həcmini 134 milyard manata çatdırmağa nail olub. Əgər 2022-ci ilin əvvəlində xarici borcumuz ümumi daxili məhsulun 17 faizini təşkil edirdisə, hazırda bu göstərici 9,5 faizə düşüb. Həmçinin, respublikamızda xarici şirkətlərin müxtəlif layihələr icra etmələri üçün münbit şərait var. Azərbaycanın investisiya cəlbediciliyindən Çin şirkətlərinin də bəhrələnə biləcəklərini diqqətə çatdıran Prezident İlham Əliyev deyib: “Ümumiyyətlə, Azərbaycanda investisiya mühiti çox müsbətdir. Xarici və yerli investisiyalar lazımınca qorunur. Ümid edirik ki, qeyri-enerji sektoruna daha çox investisiyalar olacaq, çünki ölkəmizə qoyulan sərmayələrin əksəriyyəti neft və qaz sektoruna yönəlmişdir. Bu da təbiidir və biz bunu anlayırıq. Lakin indi bizim şaxələnmə barədə düşünmək, düşünmək yox, hərəkət etmək vaxtıdır. Buna görə də qeyri-enerji sektoruna, infrastruktura, xüsusilə nəqliyyat infrastrukturuna, bərpaolunan enerji mənbələrinə yönəlmiş investisiyalar bizim üçün prioritetlərdən biridir. Biz indi Bakının yaxınlığında yerləşən Ələt bölgəsində azad iqtisadi zonanın açılmasının sonuncu mərhələsindəyik. Ümid edirik ki, Çin şirkətləri bu fürsətlərə diqqət yetirəcək”.
Azərbaycanla Çin arasında nəqliyyat sektorunda əməkdaşlığın genişlənməsi diqqətəlayiq haldır. Çində Azərbaycan üzərindən keçən dəhlizlərin önəmi yüksək dəyərləndirilir. Bu ölkə 10 il bundan əvvəl Avrasiyada infrastrukturun yaradılmasına və qarşılıqlı əlaqələrin qurulmasına yönələn “Bir kəmər, bir yol” layihəsini elan edib. Çinin "Bir kəmər, bir yol" layihəsinə ilk vaxtlardan qoşulduğunu Çin televiziyasına bəyan edən Prezident daha sonra əlavə etdi ki, biz bununla da əslində mövcud olmayan infrastruktura sərmayə yatırdıq. Bəziləri Azərbaycanın həqiqətən də ilk anlardan- 2013-cü ildə qoşulduğu bu infrastruktura belə yanaşmasında müəyyən risq əlamətləri axtarsalar da sonrakı proseslər Prezidentin hər addımı düzgün hesabladığını, risklə yox, məntiq və dəqiq hesablardan çıxış etdiyini təsdiqlədi. Azərbaycan 2013-cü ildən etibarən "Bir kəmər, bir yolun" işə düşdüyü an üçün hazırlıqlara başladı, konkret addımlar atdı və Prezidentin dediyi kimi, ev hazırlıqları çərçivəsində ölkə daxilində bir sıra infrastrukturları yaratdı. Bu infrastrukturların sonradan Şimal-Cənub, Şimal-Qərb, "Bir kəmər, bir yol" və ya Orta Dəhlizlə güclü bağlayıcı funksiyaya malik olduqlarını sonrakı proseslər tam təsdiqlədi. Beləliklə, ölkə başçısının qabaqlayıcı yanaşma prinsipi ilə yaratdığı infrastrukturlar yerli-regional anlamda səmərəli olmaqla bərabər, həm də beynəlxalq infrastruktur layihələrini əlaqələndirmək baxımından böyük fayda mənbəyinə çevrildilər.
Emin Məlikov,
Salyan rayon gənci, YAP fəalı
.jpeg)
