Geoloji Kəşfiyyat Agentliyinin İdarə Heyətinin sədri Əli Əliyev, yağışların intensiv olması ilə əlaqədar sürüşmə zonalarında aktivləşmənin yaranacağı təhlükəsi ilə bağlı həyacan təbili çalıb. O, mətbuata açıqlamasında bildirib ki, Abşeron yarımadasında müşahidəyə cəlb edilmiş yeddi sürüşmə sahəsindən yalnız Masazır və Nübar qəsəbəsində zəif aktiv-dinamiklik müşahidə olunur.
Təhlükə nə qədər böyükdür?
Mövzu ilə bağlı fikirlərini Bizim.Media-ya açıqlayan AMEA Coğrafiya İnstitutunun şöbə müdiri Ənvər Əliyev, Abşeron yarımadasının sürüşmələrə məruz qalan əsas ərazilərdən biri olduğunu təsdiq edib.
Yarımada ərazisində infrastrukturun hər gün dəyişdiyini söyləyən şöbə müdiri, bunu ərazidə tikintilərin sayının artması ilə əlaqələndirib:
“Abşeron həm də seysmik sahənin əsas hissəsidir. Burada hər gün təkanlar və silkələnmələr olur ki, bunlar təbii komponentlərdir. Əslində, bu problem insan amili ilə bağlıdır. Yasamal dağını misal göstərə bilərəm. Belə ki, Abşeronun digər ərazilərinə nisbətən burada sürüşmə daha zəifdir. Bu da antropogen dayanıqlılıqla bağlıdır. Halbuki, burada da binalar, yollar və digərləri var”.
Müsahibimiz, digər ərazilərdəki problemlərin su-kanalizasiya sistemlərinin olmaması ilə əlaqələndirib:
“Bakı şəhəri 1-1.5 milyon əhali üçün planlaşdırılsa da, hazırda paytaxtda normadan 3 dəfədən çox əhali yaşayır. Buna görə də şəhərin yeraltı və yerüstü strukturunda ciddi problemlər yaranıb. Buna da ciddi şəkildə əncam çəkilməli və dəyişikliklər edilməlidir. Vəziyyətdən çıxış yolu tapmaq üçün paytaxtın infrastrukturunu kiçiltmək, əvəzində rayonları böyütmək, insanların iş qabiliyyətini gücləndirmək lazımdır”.
Onun sözlərinə görə, ilk növbədə iş və yaşamaq üçün Bakıya toplanmış əhalini mərhələli şəkildə bölgələrə qaytarmaq lazımdır:
“Daxili miqrasiyanı dayandırmaq üçün bölgələrdə hansı sahələr qurulmalı və işlər hansı istiqamətdə həyata keçirilməlidirsə, bu barədə səmərəli layihələr işləyərək təqdim etmək lazımdır. Amma heç kim bunun üzərində düşünmək və həyata keçirmək istəmir. Əgər rayonlarda kənd təsərrüfatı sistemini klassik formada qura bilsək, əhalini geri qaytara bilərik”.
Bəs yarımadadakı mövcud sürüşmələrin qarşısını necə almaq olar?
Şöbə müdiri düşünür ki, həmin ərazilərdə dayanlılığın təmin olunması üçün əvvəlcədən planlaşdırma aparılmalıdır:
“Hazırda Bakı ərazisində çöküntü süxurları həddindən çoxdur. Bundan başqa, şəhərimiz, ümumilikdə isə Abşeron yarımadası və Qafqaz ildə 2 sm-ə yaxın qalxır və bu da ümumi vəziyyətə təsir edir. Təəssüf ki, bunun qarşısını almaq mümkün deyil.
Tutaq ki, 15-20 il əvvəl bir məhəllənin infrastrukturu və kanalizasiya sistemi 10 min nəfər üçün nəzər tutulmuşdusa, hazırda orada əhalinin sayı 2 qat artıb. Plansız qazıntılar və su-kanalizasiya sistemləri, eləcə də sənayenin 85-90 faizinin Abşeronda yerləşməsi sürüşməyə meyilli sahələrdəki problemləri daha da qabardır. Bu da Abşeron yarımadasının klassik ərazisinin böyük hissəsinin antropogen təzyiqlərə məruz qalması ilə nəticələnir”.
Ə.Əliyev, həm Abşeron yarımadasının, həm də Bakı şəhərinin 2200 kv.km-lik ərazisi haqqında problemlərin çox qabarıq olduğunu diqqətə çatdırıb:
“Pərakəndəlik, özbaşınalıq və digər hallar vəziyyəti daha da gərginləşdirir. Əgər bu gün paytaxtda 1 milyona yaxın qanunsuz və sənədsiz ev varsa, burada heç bir düzgün bölgüdən söhbət gedə bilməz”.
.jpeg)
